Czy z rezerwy na zarządzanie kryzysowe można finansować szkolenia dla osób wykonujących zadania związane z ochroną ludności i obroną cywilną?

 

Artykuł 10 ust. 1 pkt 14 i 15 ustawy z 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej wskazuje, że do zadań wójta (burmistrza, prezydenta miasta) należy planowanie oraz

Organizowanie:

  • szkoleń,
  • ćwiczeń,
  • innych form edukacji

– z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej oraz wspieranie programów edukacyjnych mających na celu przygotowanie do reagowania na potencjalne zagrożenia na obszarze gminy oraz wzmacnianie wśród radnych i pracowników jednostek organizacyjnych gminy oraz przewodniczących organów wykonawczych jednostek pomocniczych gminy świadomości lokalnych zagrożeń, w tym w ramach szkoleń i ćwiczeń z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej.

 

Do zadań rady gminy należy uchwalanie w budżecie gminy, na wniosek wójta, środków finansowych przewidzianych do realizacji zadań własnych w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej.

 

Art. 10 ust. 1 ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej jest przepisem kompetencyjnym w stosunku do art. 4 tej ustawy, z którego wynika, że zadania z zakresu ochrony i ludności obrony cywilnej swoim zakresem przedmiotowym obejmują, między innymi, zadania polegające na organizowaniu szkoleń i ćwiczeń organów ochrony ludności i podmiotów ochrony ludności.

Jak wskazało RIO w Gdańsku omówienie przedmiotowej problematyki powinno  odbyć się również z uwzględnieniem treści art. 7 ust. 1 pkt 14a ustawy z  8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, mocą którego z dniem 1 stycznia 2025 r. rozszerzony został katalog zadań własnych gminy o zadania z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej, w tym w zakresie tworzenia i utrzymywania zasobów ochrony ludności, z wyłączeniem zadań określonych w ustawie z dnia 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej jako zadania zlecone z zakresu administracji rządowej.

Zdaniem RIO w Gdańsku korelacja przywołanych przepisów, a także innych przepisów ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej, prowadzi do wniosku, że zadania, o których mowa w art. 10 ust. 1 tej ustawy są zadaniami własnymi gminy.

Powyższy kierunek interpretacyjny należy uznać za słuszny, gdyż w stosunku do tych zadań ustawodawca nie zastrzegł, że należą do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, jak to uczynił przykładowo w stosunku do zadań polegających na przeglądzie obiektów budowlanych (art. 91 ust. 1 i 3 ustawy), czy też zadań z zakresu wnioskowania o nadanie przydziałów mobilizacyjnych obrony cywilnej (art. 135 ust. 9 ustawy).

Ponadto wskazać należy, że art. 154 ust. 2 ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej wprost wskazuje, że zadania ochrony ludności i obrony cywilnej mogą być finansowane w ramach rezerwy celowej, o której mowa w art. 26 ust. 4 ustawy z 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym.

 

 

źródło: Pismo RIO w Gdańsku z 1 lipca 2025 r. (znak: RP.63.34.2025)

 

Opublikowano 16.07.2025

Klasyfikacja budżetowa zakupu mebli do pomieszczeń po generalnym remoncie

 

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych jeśli zakup mebli biurowych do urzędu, w którym przeprowadzony został generalny remont będzie miał charakter kompleksowy wówczas należałoby to potraktować jako pierwsze wyposażenie i wydatki z tego tytułu ująć w § 605 „Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych”.

Jeżeli natomiast zakup ten obejmował będzie tylko biurka i krzesła, w celu zwiększenia ergonomii pracy to poniesione wydatki należy zaklasyfikować w:

 

§ 421 „Zakup materiałów i wyposażenia” - wartość środka trwałego poniżej 10.000 zł

 

§  606 „Wydatki na zakupy inwestycyjne jednostek budżetowych” - wartość środka trwałego powyżej 10.000 zł.

 

(patrz: Pismo RIO w Katowicach; znak: WA.5210.38.2025)

 

Opublikowano: 10.06.2025

Sprawdź czy w polityce rachunkowości masz wskazany opis sytemu informatycznego

 

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości w art. 10 ust. 1 pkt 3 lit. c wskazuje, iż jednostka powinna posiadać dokumentację opisującą w języku polskim przyjęte przez nią zasady (politykę) rachunkowości, a w szczególności te dotyczące sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym co najmniej:

opisu systemu przetwarzania danych, a przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera – opisu systemu informatycznego, zawierającego wykaz programów, procedur lub funkcji, w zależności od struktury oprogramowania, wraz z opisem algorytmów i parametrów oraz programowych zasad ochrony danych, w tym w szczególności metod zabezpieczenia dostępu do danych i systemu ich przetwarzania, a ponadto określenie wersji oprogramowania i daty rozpoczęcia jego eksploatacji.

Ostatnie słowa wskazanego przepisu ustawy o  rachunkowości dosyć często SA pomijane przy tworzeniu polityki rachunkowości. Jak się jednak okazuje, jest to zapis istotny, na który zwracana jest uwaga podczas kontroli.

Przykładem może być tutaj kontrola, która została dokonana przez Regionalną Izbę Obrachunkową w Opolu.

Kontrola wskazała naruszenie przepisów w zakresie rachunkowości polegające na nieokreśleniu w dokumentacji opisującej przyjęte zasady rachunkowości opisu systemu informatycznego, zawierającego wykaz programów, procedur lub funkcji, w zależności od struktury oprogramowania oraz metod zabezpieczenia dostępu do danych i systemu ich przetwarzania, a ponadto wersji oprogramowania i daty rozpoczęcia jego eksploatacji jak również niedostosowanie przyjętych zasad rachunkowości do potrzeb i stosowanej w jednostce praktyki odnośnie prowadzenia ewidencji kont

We wnioskach pokontrolnych nakazano uzupełnić dokumentację opisującą przyjęte zasady (politykę) rachunkowości w szczególności o opis systemu informatycznego, zawierający wykaz programów, procedur lub funkcji, w zależności od struktury oprogramowania, wraz z opisem algorytmów i parametrów oraz programowych zasad ochrony danych, w tym w szczególności metod zabezpieczenia dostępu do danych i systemu ich przetwarzania, a ponadto określenie wersji oprogramowania i daty rozpoczęcia jego eksploatacji, stosownie do przepisu art. 10 ust. 1 pkt 3 lit. c) ustawy o rachunkowości. Dostosować uregulowania dokumentacji opisującej przyjęte zasady rachunkowości do potrzeb jednostki, stosownie do przepisu art. 10 ust. 2 cyt. ustawy o rachunkowości.

 

Wystąpienie pokontrolne RIO Opole z 16 stycznia 2025 r.

Znak: NKO.401-31/2024

 

 

Opublikowano: 18.03.2025

 

 

Czy budowa światłowodu może być finansowana ze środków funduszu sołeckiego?

 

Sołectwo planuje budowę infrastruktury Internetu światłowodowego szerokopasmowego, polegającego na doprowadzeniu szerokopasmowej sieci światłowodowej do sołectwa. Najbliższy istniejący światłowód znajduje się w pasie drogi krajowej, w związku z tym, mieszkańcy chcą przyłączyć sołectwo do najbliższego istniejącego słupa. W wyniku tego przedsięwzięcia każdy z mieszkańców będzie miał możliwość podłączenia się na własny koszt do sieci światłowodowej.

 

STANOWISKO RIO Białystok:

Z przedstawionego w piśmie stanu faktycznego wynika, że sołectwo planuje przeznaczyć środki z funduszu sołeckiego na doprowadzenie szerokopasmowej sieci światłowodowej do najbliższego istniejącego słupa, w wyniku czego mieszkańcy sołectwa będą mieli możliwość podłączenia się na własny koszt do sieci światłowodowej. Ustawa z 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim w art. 2 ust. 6 określa, że środki pochodzące z funduszu sołeckiego można przeznaczyć jedynie na realizację przedsięwzięć. Aby zadanie zaklasyfikować jako przedsięwzięcie musi ono spełniać łącznie trzy przesłanki:

 

  • być zadaniem własnym gminy,

  • służyć poprawie warunków życia mieszkańców,

  • być zgodne ze strategią rozwoju gminy.

 

Zdaniem Izby, budowa światłowodu, o którym mowa we wniosku, spełnia przesłanki określone w przywołanym przepisie.

 

 

RIO Białystok, 07 marca 2025 r.

Znak: RIO.II.025-11/25

 

Opublikowano: 17.03.2025

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nowelizacja rozporządzenia w sprawie rachunkowości oraz planów kont

 

Na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji (www.rcl.gov.pl) pojawił się projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie rachunkowości oraz planów kont. Zmiana ta jest wynikiem nowelizacji ustawy o rachunkowości, która weszła w życie 1 stycznia 2025 r. i m.in. wprowadziła nową definicję przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów.

 

Zgodnie z ustawą o rachunkowości przez przychody netto rozumie się przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów, z uwzględnieniem dotacji, opustów, rabatów i innych zwiększeń lub zmniejszeń, bez podatku od towarów i usług oraz innych podatków bezpośrednio związanych z obrotem.

Oznacza to, że z tej kategorii usunięto przychody ze sprzedaży materiałów.

 

Zmiany te nie są związane z podstawową działalności jednostek stosujących rozporządzenie w sprawie rachunkowości oraz planów kont, a sprzedaż materiałów w tych jednostkach występuje sporadycznie mają więc one charakter raczej porządkowy.

 

Pamiętać jednak należy, iż zgodnie z § 3 projektowanej nowelizacji rozporządzenia w sprawie rachunkowości oraz planów kont do sprawozdań finansowych sporządzonych za rok 2024 stosuje się przepisy załącznika nr 10 do rozporządzenia w brzmieniu dotychczasowym, przy czym w przypadku wystąpienia w roku 2024 transakcji związanych ze sprzedażą materiałów, przychody netto ze sprzedaży materiałów i wartość sprzedanych materiałów podlegają ujawnieniu w poz. II w pkt 2.5 załącznika nr 12 do rozporządzenia w sprawie rachunkowości oraz planów kont.

 

 

https://legislacja.gov.pl/projekt/12394607/katalog/13111703#13111703

 

 

Opublikowano: 17.02.2025

Jak zaksięgować lokatę overnight

 

Lokata overnight polega na zdeponowaniu w banku środków w godzinach popołudniowych/wieczornych aby pracowały przez całą noc aż do godzin porannych następnego dnia roboczego.

W jaki sposób należy zaksięgować taką lokatę?

Jeżeli lokata ta wraca na ten sam rachunek następnego dnia, to w takiej sytuacji jednostka może w księgach rachunkowych ewidencjonować tylko kwotę odsetek, tj. wartość zwiększającą środki na rachunku bieżącym.

Ewidencja księgowa powinna odbywać się następująco:

  • strona Wn konto: 130 „Rachunek bieżący jednostki” lub 131 „Rachunek bieżący samorządowych zakładów budżetowych”  lub 132 „Rachunek dochodów jednostek budżetowych”
  • strona Ma konto 750 „Przychody finansowe”.

 

 

Opublikowano: 12.02.2025

Czy gmina może ponosić wydatki związane z wyłapywaniem, transportem, leczeniem oraz utylizacją dzikich zwierząt?

 

 

Gmina wykonuje zadania własne z zakresu ochrony środowiska i przyrody na podstawie art.

7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1465).

Zakres realizacji tego zadania został częściowo określony ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o

ochronie zwierząt (Dz. U. z 2023 r. poz. 1580 z późn.zm.). Przepisy art. 11 i 11a tej ustawy stanowią, że zapobieganie bezdomności zwierząt i zapewnienie opieki bezdomnym zwierzętom oraz ich wyłapywanie należy do zadań własnych gmin, a rada gminy, wypełniając tak określony obowiązek, określa corocznie, w drodze uchwały, program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt.

Literalne brzmienie powołanych przepisów wskazuje, że program opieki, o którym mowa, dotyczy wyłącznie zwierząt domowych lub gospodarskich, które uciekły, zabłąkały się lub zostały porzucone przez człowieka (art. 4 pkt 16 cytowanej ustawy) a nie zwierząt wolno żyjących.

Zgodnie z definicją art. 4 pkt 21 ustawy o ochronie zwierząt, zwierzęta wolno żyjące (dzikie) to zwierzęta nieudomowione żyjące w warunkach niezależnych od człowieka.

W przypadku tych zwierząt ustawodawca nie przewidział w omawianej ustawie wprost obowiązku gminy co do zapewnienia im opieki.

Dokonując analizy prawnych źródeł powinności gminy w zakresie ochrony środowiska i przyrody należy wskazać także na przepisy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2024 r. poz. 1478). Ustawa ta w art. 2 stanowi, że ochrona przyrody polega na zachowaniu, zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, tworów i składników przyrody, a w dalszej części definicja ta odnosi się również do dziko występujących zwierząt, zwierząt objętych ochroną gatunkową, zwierząt prowadzących wędrowny tryb życia. Istotnym jest, że ustawa ta nakłada na organy administracji publicznej obowiązek dbałości o przyrodę będącą dziedzictwem i bogactwem narodowym. Ustawa ta w art. 91 pkt 4 wskazuje ponadto, że jednym z podmiotów pełniących rolę organu ochrony przyrody jest wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Wydaje się zatem, że w świetle powołanych przepisów nie ma przeszkód, aby gmina mogła sfinansować zadania mające na celu pomoc zwierzętom, zarówno bezdomnym jak i wolno żyjącym (dzikim), polegające między innymi na organizowaniu akcji ratunkowych, ponoszeniu kosztów leczenia, opieki i transportu do schroniska lub ośrodka rehabilitacji zwierząt i pobytu w takim ośrodku do czasu ich wyleczenia.

Szczególnego znaczenia działania takie nabierają wówczas, gdy zachodzi potrzeba reagowania w sytuacji kryzysowej zagrożenia dla zdrowia i życia mieszkańców wywołanego obecnością dzikich zwierząt w gminie.

Odnosząc się do pytania dotyczącego zasadności ponoszenia przez gminę kosztów usunięcia z drogi publicznej (innej niż gminna) i utylizacji martwego zwierzęcia dzikiego należy wskazać, że co do zasady, koszty te winien ponosić zarządca drogi (który może dochodzić od właściciela tego zwierzęcia zwrotu kosztów, które poniósł).

Stanowisko w tej kwestii zajął Sąd Okręgowy w Gliwicach w wyroku z dnia 31 sierpnia 2016 r. sygn. Akt III Ca 1956/15.

 

 

Pismo RIO w Katowicach z 18.11. 2024 r.

Znak: WA.5210.37.2024

 

Opublikowano: 28.01.2025

Kto finansuje redukcyjny odstrzał zwierząt?

 

Przepisy ustawy z 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie nie wskazują wprost organu, który ma sfinansować redukcyjny odstrzał zwierząt, ani nie obejmują kwestii tego odstrzału w sytuacji, gdy zwierzęta te stwarzają zagrożenie dla zdrowia i życia mieszkańców. Niejednoznaczność zapisów generuje rozbieżności interpretacyjne w tej materii. Niemniej, orzecznictwo w tym zakresie wskazuje, że zadanie, o którym mowa w art. 45 ust. 3 Prawa łowieckiego, w związku z treścią art. 7 tej ustawy należy uznać za zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej organowi jednostki samorządu terytorialnego.

Stanowisko w tej sprawie zawierają wyroki:

  • NSA z 15 czerwca 2016 r. (sygn. akt II GSK 2198/14),

  • NSA z 17 października 2018 r. (sygn. akt II OW 113/18),

  • WSA w Warszawie z dnia 16 czerwca 2014 r. (sygn. akt V SA/Wa 1133/14).

Ponadto Naczelny Sąd Administracyjny, w postanowieniu z dnia 20 listopada 2020 r. (sygn. II OW 90/20), wskazał wojewodę jako organ odpowiedzialny za sfinansowanie wykonania decyzji dotyczącej odstrzału redukcyjnego dzików.
Regionalna Izba Obrachunkowa w Katowicach wskazała, że odstrzał redukcyjny zwierzyny nie jest zadaniem własnym powiatu zatem nie ma podstaw prawnych do ponoszenia przez niego wydatków na ten cel. Zadanie to powinno być sfinansowane ze środków dotacji celowej na zadania z zakresu administracji rządowej z budżetu państwa.


Pismo RIO w Katowicach z 8 listopada 2024 r.

znak: WA.5210.38.2024

 

Opublikowano: 27.01.2025

W jakim paragrafie ująć zakup pomocy dydaktycznych o wartości powyżej 10 000 zł?

 

Odpowiadając na tak postawione pytanie należy uwzględnić postanowienia rozporządzenia Ministra Finansów z  2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz  środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, jeżeli wartość środka trwałego (np. maszyny bądź narzędzia) przekracza 10.000 zł., wówczas wydatki na jego zakup należy ująć w §  606 "Wydatki na zakupy inwestycyjne jednostek budżetowych”, z odpowiednią czwartą cyfrą. Natomiast jeśli w jednostce przyjęto zasadę określoną w § 7 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych
mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej wydatek ten cel, niezależnie od wartości środka trwałego, powinien być zaplanowany w § 424 "Zakup środków dydaktycznych i książek”, z odpowiednią czwartą cyfrą.

 

Pismo RIO w Katowicach z 19 listopada 2024 r.

znak: WA.5210.40.2024

 

Opublikowano: 25.01.2025

Obserwuj mnie na social mediach

Strona www stworzona w kreatorze WebWave.